HISTORIA
Pierwsze wzmianki o istnieniu kościoła w Porębie Dzierżnej pochodzą z 1383 roku i mówią o drewnianej świątyni. Owa świątynia nie zachowała się do dnia dzisiejszego, z nieznanych nam bliżej powodów. Obecna drewniana część świątyni pochodzi z 1766 roku, a dobudowana część murowana z 1870 roku. Z okresu budowy drewnianej części świątyni pochodzi również dzwonnica konstrukcji słupowej stojąca w obejściu kościoła. Kościół w swojej historii był kilkakrotnie przebudowywany. Kościół w XIX wieku doczekał się dwóch remontów. Podczas pierwszej i drugiej wojny światowej kościół nie ucierpiał od działań wojennych oraz grabieży. Z czasów drugiej wojny światowej znana jest historia dotycząca ratowania polskich obywateli żydowskiego pochodzenia przed Niemcami przez wieloletniego proboszcza tej parafii - ks. Marcina Dubiela, który ukrywał ich w podziemnej piwnicy obok kościoła. Ks. Dubiel zasłynął w tej parafii także z innego powodu. Był on artystą rzeźbiarzem, dzięki czemu wiele pomników i figur jego autorstwa można spotkać na niedaleko położonym od kościoła cmentarzu parafialnym. Kościół został wpisany na listę obiektów zabytkowych w 1963 roku. Następnego remontu kościół doczekał się w latach 70-tych XX wieku. Wówczas dokonano renowacji dachu, pomalowano wewnętrzne ściany świątyni oraz dokonano złoceń ołtarzy. Niestety w latach 90-tych do kościoła dokonano włamania, w rezultacie czego skradziono wiele cennych figur. Ostatniego remontu kościoła dokonano w listopadzie 2008 roku w wyniku, którego wymieniono gont na jego dachu.
Kościół należy do kościołów orientowanych (do bryły kościoła prezbiterium przylega od wschodu). Do prezbiterium od północy przylega zakrystia, a do nawy od południa, drewniana kruchta.
SZTUKA KOŚCIOŁA - PREZBITERIUM
W pseudoabsydzie prezbiterium świątyni znajduję się późnobarokowy ołtarz główny z XVII wieku. W centralnej części ołtarza (retabulum) widnieje obraz Matki Boskiej Śnieżnej (podobny jak w kościółku drewnianym w Wolbromiu), a w zasuwie tego ołtarza znajduję się obraz św. Marcina (odsłaniany 11 listopada). W zwieńczeniu tego ołtarza znajduję się figura św. Michała Archanioła. Po obu stronach prezbiterium umieszczone są także dwie XVIII-nasto wieczne rokokowe ławy kolatorskie. Na uwagę zasługuje także późnobarokowa ambona zawieszona na północnej ścianie prezbiterium oraz zdobiące jej balustradę obrazy z wizerunkami świętych Ewangelistów. Na tęczy świątyni zawieszono XVIII-nasto wieczny późnobarokowy, ekspresyjny krucyfiks.
NAWA GŁÓWNA
W nawie głównej spotykam dwa ołtarze boczne, pochodzące z tego samego okresu co ołtarz główny. Lewy - poświęcony św. Józefowi oraz prawy - św. Antoniemu z Padwy. W centralnych częściach obu tych ołtarzy umieszczono barokowe XVII-wieczne obrazy świętych przedstawionych wraz z Dzieciątkiem Jezus: w prawym - św. Józefa, a lewym - św. Antoniego Padewskiego. Natomiast w zwieńczeniach tych ołtarzy, na półkolistych obrazach możemy podziwiać wizerunki świętych. Przy północnej ścianie świątyni ustawiono również trzeci ołtarz boczny utrzymany w tzw. stylu Rejencji, z barokowym antepedium. W centralnej części tego ołtarza znajduję się portret Chrystusa. Droga krzyżowa tego kościoła utrzymana jest w stylu barokowym. Jedno z dzieł tego kościoła zostało wykonane przez ks. Marcina Dubiela, a mianowicie portret św. Izydora Oracza zawieszony obok ołtarza św. Antoniego Padewskiego.
CHÓR
Na chórze tej świątyni znajduję się utrzymane w stylu późnobarokowym organy, dziś nie sprawujące funkcji muzycznych, ze względu na stan techniczny. Pod chórem, a nad wejściem do świątyni namalowane został symbol Trójcy Świętej - równoboczny trójkąt z okiem w środku.
Tekst: Kamil Pałka, Konrad Kołodziejczyk
