Opierając się na nich, grupa studentów pod kierunkiem dr inż. arch. Krzysztofa Petrusa, w ramach współpracy Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków z Wydziałem Architektury Politechniki Krakowskiej, opracowała projekty rewitalizacji historycznej zabudowy ulicy. Jak wyjaśnia dr hab. Monika Bogdanowska – Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków – „to świeże spojrzenie młodych ludzi „z zewnątrz” pozwala dostrzec walory i potencjał dziedzictwa kulturowego”. Ma nadzieję, że prezentowane prace będą inspiracją i przyczynią się do poprawy atrakcyjności przestrzeni miejskiej, a w konsekwencji zaktywizowania mieszkańców wokół spraw ich miejscowości.

Wstępne koncepcje rewitalizacji ulicy Miechowskiej mają, w założeniach, rozpocząć dyskusję w środowisku o wspólnym dziedzictwie kulturowym. Jak przekonują pomysłodawcy – jeśli mamy jakąś przestrzeń zabytkową, to powinniśmy ją chronić. Nie możemy dopuszczać, by została zdegradowana, zniszczona bądź zabudowana przypadkowymi obiektami. A tak, jakże często się dzieje...

Brzmi groźnie, ale jak to mówią „strach ma wielkie oczy”. Koncepcje rewitalizacji poszczególnych budynków przy ul. Miechowskiej kładą bowiem raczej nacisk na elewacje budynków, wykorzystanie konkretnych materiałów i zachowanie ogólnej koncepcji zabudowy, dając niemal całkowitą dowolność w zagospodarowaniu podwórek i miejsc oddalonych od głównej osi ulicy. To powinno uspokoić właścicieli nieruchomości i spowodować, że zaczną patrzeć na ten obszar w kontekście potencjalnych możliwości.

Lista proponowanych zaleceń do programu rewitalizacji ulicy Miechowskiej w Wolbromiu

Na obszarze historycznej zabudowy ulicy Miechowskiej w Wolbromiu zaleca się:

1. Zachowanie układu urbanistycznego oraz układu i osi kompozycyjnej ulicy, w tym ciągłości pierzei, otwarć widokowych i dominant.

2. Dążenie do zmniejszenia intensywności ruchu kołowego i, docelowo, wprowadzenia ruchu jednokierunkowego z ograniczeniem prędkości lub wprowadzenia ciągu pieszo - jezdnego o ściśle limitowanym dostępie pojazdów kołowych.

3. Rezygnację z nadziemnych elementów infrastruktury technicznej, w tym m.in. napowietrznych sieci i instalacji elektrycznych i telekomunikacyjnych, na rzecz rozwiązań lokalizowanych pod powierzchnią terenu.

4. Przywrócenie brukowanej nawierzchni ulicy Miechowskiej i wprowadzenie nowego systemu oświetlenia opartego na systemie latarni stojących lub wiszących, mocowanych do elewacji budynków.

5. Zachowanie odrębności przestrzennej „miedzuchów” poprzez pozostawienie ich bez zabudowy lub wypełnienie obiektami o formach wyraźnie odcinających się od sąsiadujących budynków, np. z zastosowaniem ścian szklanych cofniętych względem linii zabudowy.

6. Zachowanie budynku gospodarczego na tyłach działki nr 2209/2 (Miechowska 34).

7. Zachowanie charakteru parterowej zabudowy historycznej z końca XIX i początku XX wieku poprzez utrzymanie szerokości i głębokości traktów frontowych oraz wysokości ich elewacji.

8. Zachowanie charakterystycznych sieni przejazdowych i przechodów w budynkach historycznych.

9. Zachowanie oryginalnej kompozycji elewacji frontowych budynków historycznych oraz dążenie do przywrócenia ich pierwotnego wyglądu poprzez zastosowanie zabiegów z zakresu prac renowacyjnych, restauracyjnych rewaloryzacyjnych.

10. W przypadku występowania zmian naruszających pierwotną formę, kompozycję, artykulację lub detal architektoniczny elewacji frontowych budynków historycznych dążenie do przywrócenia utraconych wartości i rekonstrukcji usuniętych lub zmodyfikowanych detali architektonicznych (w tym charakterystycznych form i gabarytów stolarki okiennej i drzwiowej), w oparciu o zachowane elementy, materiały archiwalne i ikonografię; przy odtwarzaniu elementów o nieudokumentowanym pierwotnym wyglądzie zaleca się korzystanie z form charakterystycznych dla zabudowy Wolbromia oraz ulicy Miechowskiej jako działanie per analogiam.

11. Stosowanie w historycznych budynkach frontowych dachów dwuspadowych o kalenicach równoległych do frontu działki, nadwieszonych okapach oraz lukarnach, facjatach i oknach połaciowych lokalizowanych wyłącznie od strony podwórza (poza wyjątkami wyszczególnionymi w pkt.26).

12. W zakresie materiałów wykończeniowych stosowanie spójnej i stonowanej gamy kolorystycznej i materiałów charakterystycznych dla miejscowej zabudowy: tynków, cegły klinkierowej, kamienia wapiennego i drewna, a także drewnianej stolarki okiennej, drzwiowej, okiennic i witryn; kolorystyka tynków w odcieniach jasnych, z palety kolorów występujących w naturze.

13. Całkowitą rezygnację z reklam wielkopowierzchniowych, banerów reklamowych i reklam wolnostojących na rzecz ujednoliconych form szyldów o gabarytach korespondujących z zabudową.

14. Wprowadzenie zakazu stosowania materiałów budowlanych i wykończeniowych o niskiej jakości technicznej i estetycznej.

Jednocześnie proponuje się następujące dopuszczenia na obszarze historycznej zabudowy ulicy Miechowskiej:

15. Zmianę funkcji istniejących budynków w zakresie funkcji mieszkalnej, mieszkalno - usługowej lub usługowej z podstawowym przeznaczeniem terenów pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z częścią usługową (w budynku mieszkalnym lub w budynku wolnostojącym) i zabudowę usługową.

16. Wprowadzenie nowych funkcji w zakresie funkcji mieszkalnej, mieszkalno - usługowej lub usługowej.

17. Zmianę aranżacji i układów wewnętrznych historycznych budynków frontowych przy zachowaniu lub z przywróceniem historycznej artykulacji fasad oraz przy zachowaniu lokalizacji i gabarytów sieni przejazdowych oraz przechodów.

18. Zmianę układu konstrukcyjnego budynków frontowych oraz konstrukcji dachu; w przypadku złego stanu technicznego budynków dopuszcza się możliwość całkowitej wymiany substancji z wyłączeniem ścian frontowych i gabarytów sieni przejazdowych oraz przechodów.

19. Likwidację zabudowy gospodarczej, magazynowej i oficynowej w drugiej linii i wzdłuż granic działek, z wyłączeniem obiektów wskazanych do objęcia ochroną konserwatorską.

20. Zmianę zagospodarowania podworców przy pozostawieniu wolnej przestrzeni pomiędzy traktem frontowym (zabudowa historyczna) a traktem tylnym (zabudowa nowo projektowana) o głębokości m.in. 8 m; dopuszcza się możliwość połączenia traktów przewiązką (przewiązkami), galerią lub zadaszeniem (zadaszeniami), zajmującymi jednak nie więcej niż 1/3 szerokości działki.

21. Modernizację istniejących obiektów do współcześnie obowiązujących standardów z uwzględnieniem zasad ochrony konserwatorskiej zespołu urbanistycznego.

22. Wprowadzenie zabudowy w drugiej linii (w tym rozwiązań z zakresu architektury nowoczesnej) pod następującymi warunkami:

a) zabudowa w drugiej linii nie powinna być widoczna od strony ulicy – Jej wysokość należy limitować linią widoczności wykreślaną z chodnika po przeciwnej stronie ulicy;

b) nowo projektowane bryły o kształcie horyzontalnym, przekryte dachami dwuspadowymi lub pulpitowymi o głównej kalenicy równoległej do frontu działki i kącie nachylenia połaci w przedziale 25°- 45°; dopuszczalne Jest przekrycie części budynku dachami płaskimi (stropodachami) o kącie nachylenia 0-12°, z wykluczeniem stosowania płaskiego przekrycia całości budynku;

c) doświetlenie poddaszy oknami połaciowymi, lukarnami, świetlikami lub facjatami przy jednolitej formie lukarn na jednym budynku;

d) pokrycie dachu blachą, dachówką, materiałami o fakturze dachówki, łupkiem lub innymi materiałami z wykluczeniem papy i gontu bitumicznego;

e) stosowanie jasnej kolorystyki ścian zewnętrznych (z wykluczeniem kolorystyki pastelowej) i ciemniejszej tonacji pokryć dachowych, z wyeksponowaniem naturalnych faktur materiałów (tynk, drewno, kamień, cegła, beton, szkło); w indywidualnych przypadkach możliwe zastosowanie ujednoliconej kolorystyki ścian i pokrycia dachowego.

23. Wprowadzenie zabudowy plombowej na niezagospodarowanych działkach, pod warunkami:

a) zachowania charakteru zabudowy nawiązującego do pierwotnego zagospodarowania ulicy;

b) kontynuacji linii zabudowy i gabarytów wysokościowych wyznaczonych przez budynki sąsiadujące;

c) wyraźnego zaakcentowania poziomu okapów oraz cokołu, np. poprzez zróżnicowanie kolorystyki i faktur, zastosowanie gzymsów podokapowych itp.;

d) akcentowania osi kompozycyjnych budynku w nawiązaniu do charakterystycznych cech zabudowy ulicy Miechowskiej: wertykalnej artykulacji osiami okien i horyzontalnych podziałów liniami gzymsów i cokołów;

e) zastosowania dachów dwuspadowych o głównej kalenicy równoległej do frontu działki, kącie nachylenia połaci w przedziale 25°- 45° i nadwieszonych okapach;

f) doświetlenia poddaszy oknami połaciowymi, lukarnami lub facjatami przy jednolitej formie lukarn na jednym budynku;

g) zastosowania kolorystyki ścian zewnętrznych charakterystycznej dla zabudowy ulicy Miechowskiej oraz ciemniejszej tonacji pokryć dachowych; zalecane jest stosowanie pokryć dachowych z blachy, dachówki, materiałów o fakturze dachówki lub innych materiałów z wykluczeniem papy i gontu bitumicznego, wyeksponowanie naturalnych faktur materiałów (tynk, kamień, cegła), stonowanie kolorystyki kominów i innych elementów na dachu z kolorystyką pokrycia.

24. Lokalizację nowo projektowanej zabudowy bezpośrednio w granicach z działkami sąsiednimi lub w odległości 1,5 - 3 m od tych granic.

25. W przypadku poszerzenia przestrzeni dla pieszych (przy wprowadzeniu ruchu jednokierunkowego lub ciągu pieszo - jezdnego) wprowadzenie do wnętrza ulicy zieleni (drzewka ozdobne lub zieleń w donicach), ławek, stojaków dla rowerów i innych obiektów małej architektury.